Badanie postaw środowiska lekarskiego wobec rozpoznawania śmierci mózgu i pobierania narządów od zmarłych
Raport zrealizowano ze środków finansowych Ministerstwa zdrowia w ramach Wieloletniego Programu na lata 2011-2020 pod nazwą "Narodowy Program Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej"
Nastawienie społeczne wobec transplantacji narządów w Polsce jest systematycznie monito¬rowane od kilkunastu lat. Do tej pory przeprowadzano badania na próbach reprezentatywnych dla dorosłych mieszkańców Polski, które dotyczyły stosunku społeczeństwa do przeszczepiania narządów od osób zmarłych. Generalnie w odniesieniu do ogólnych wskaźników wynika z nich, że Polacy w znacznej większości aprobują tę metodę leczenia. Bardziej szczegółowa analiza wskazuje jednak, że deklarowane pozytywne nastawienie nie przekłada się na rzeczywistą akceptację dla pobrania narządów w sytuacji śmierci bliskiej osoby. Lekarze rozmawiający z bliskimi o takiej ewentualności spotykają się często ze znacznym oporem. Popularne jest przekonanie, że nastawienie pozytywne jest warunkowe tzn. każdy chętnie przyjąłby narząd w razie potrzeby, natomiast niechętnie przekaże swój innym potrzebującym. Jako przyczyny oporu wymienia się często kulturowe i religijne przekonania, nieznajomość przepisów prawa, brak rzetelnej wiedzy na temat transplantacji, niski poziom zaufania do środowiska medycznego. Silne negatywne emocje związane ze stratą bliskiej osoby nie sprzyjają pozytywnemu ani prospołecznemu nastawieniu. Przeciwnie, rodzina skupia się na swoim żalu i ochro¬nie przed pogłębianiem się doznanego urazu psychicznego. Wyniki badań sugerują, że podczas autoryzacji pobrania szczególnie istotny wpływ na opór ze strony rodziny mają dwa czynniki: nieznajomość woli zmarłego w kwestii rozporządzenia jego narządami po śmierci oraz trudność w zaakceptowaniu faktu śmierci rozpoznanej w oparciu o kryteria śmierci mózgu.